Қирғиз мақоллари (83 та)

• Тоғу тошни сел емиради, инсонни — ҳасад.
• Тирик сичқон ўлик шердан афзал.
• Шер ўлжадан эмас, ғалабадан қувонади.
• Йиғи ва кулги ёнма-ён.
• Бировнинг айблари тез кўринади, ўз айбингни ўлим олдида ҳам англолмайсан.
• Бири кулади, бири ўлади.
• Бой ҳўкизи билан, камбағал умиди билан овунади.
• Дангаса сув ичиб ҳам семиради.
• Ботир қўшинни бошқаради, олим йўл очади.
• Агар яхши бош топилса, соч ўсаверади.
• Сув бошидан тозаланади.
• Киришдан олдин чиқишни ўйла.
• Оч қарға тошни ҳам чўқийди.
• Асални ҳам дори деб қабул қилсанг — аччиқ.
• Яхши ишни бошлаш эрта ҳам эмас, кеч ҳам.
• Танлаб-танлаб танбалига учрайсан.
• Тоғ кўриндими, демак у яқин.
• Буюк бўлмоқчимисан — жиддий бўл.
• Саломатлик — биринчи бойлик, яхши эр-хотинлик — иккинчи бойлик.
• Олтин зангламас, ақл айнимас.
• Қўлдаги олтиннинг қадри йўқ.
• Баъзидан телбадан ақлли, донодан телбалар дунёга келади.
• Ақллининг олдида, нодоннинг орқасида юр.
• Ҳамма ўз дардини ўзи билади.
• Оилали аёл қанча нозланмасин, қиздек бўлолмайди.
• Сув итнинг оғзига етганда у ҳам сузиб юборади.
• Итлар бирлашганда ҳатто шерга ҳам увиллайдилар.
• Олти аёл азага бориб ўз дардини айтиб йиғлар.
• Отни тақалашса, эшак ҳам оёғини кўтараркан.
• Мушукка — кўнгилхушлик, сичқонга — ўлим.
• Олганга олти ҳам оз, берганга беш ҳам кўп.
• Шер шиддат билан ҳужум қилади, аммо оҳиста чангаллайди.
• Кўп бергандан кўра, тез-тез оз-оздан берган афзал.
• Ҳеч қайси уста синмайдиган асбоб ясай олмайди.
• Кўп берган қўл кўп олади.
• Қассобга гўшт — эчкига жон қайғуси.
• Ҳар бир “бугун”нинг “эрта”си ҳам бўлади.
• Азага оч бор, тўйга тўйиб бор.
• Ит безор бўлса увиллайди, одам безорликда тиржаяди.
• Хатосиз тил бўлмас.
• Ҳар қайси от ҳам арғумоқ эмас, ҳар қандай қуш ҳам лочин эмас.
• Гапни билмаган билаги билан қўрқитади.
• Отни чарчаганида, йигитни қариганида кўр.
• Товоқни кўриб ошини е, онасини кўриб қизини ол.
• Сувнинг отаси — булоқ, сўзнинг отаси — қулоқ.
• Отга эришгунча эшакка миниб тур.
• Очликда ноннинг ушоғи ҳам олтиндан қиммат.
• Қийинчилик ва касалликлардан халос бўлиш мумкин, лекин феълни ўнглаб бўлмайди.
• Ўтиб кетганни қайтариб, ўлган одамни тирилтириб бўлмайди.
• Тилдан асал ҳам, заҳар ҳам оқади.
• Карга салом берсанг, сенга сўкинади.
• Камбағаллигини яширган бойиб қолмас, ёлғизлигини яширган оилали бўлиб қолмайди.
• Кўр кўргани, кар эшитгани ҳақида сўзлайди.
• Ёрқин нур ҳам сўнади, қайноқ сув ҳам совийди.
• Халқ сўзида ёлғон бўлмайди.
• Ит итлигини қилади.
• Кўршапалакнинг кундузи кўрмаслигига Қуёш айбдорми?
• Фикрнинг туби йўқ, сўзнинг — чегараси.
• Яхши хотин — ярим бахт.
• Бекор ётгандан бекорга ишла.
• Она кийганини сингил ҳам кияди.
• Агар сен чин инсон бўлсанг, пўлатдай маҳкам бўл.
• Йўлдошсиз эр йўлдан адашар, раҳбарсиз халқ йўлдан озар.
• Улуғ бўлсанг камтар бўл.
• Бир мурувватли киши халқнинг ҳамма ташвишларини ўз зиммасига олади, бошқа бир «олижаноб» бутун чорвани еб қўяди.
• Яхши одам қариликда ҳам ақлу ҳушин йўқотмайди.
• Баҳодир қўшинга бошчилик қилади, донишманд йўл очиб беради.
• Кун ботса ҳам, охир яна тонг отар!
• Бахт асоси — бирликдир.
• Ақлли халққа интилса, нодон — ўз қариндош-уруғларига интилади.
• Халқ билан баҳслашма, ботир билан урушма.
• Тилдан ҳам бол томар, ҳам — заҳар.
• Эр яхши бўлса, хунук хотин ҳам гўзал бўлур.
• Беодоб йигит — жиловсиз от.
• Биринчи бойлик — соғлиқ, иккинчи бойлик — оқ рўмол (яъни хотин).
• Чумолининг инига чўп тиқма.
• Шармандалик — ўлимдан ёмон.
• Бир ахмоқ ўзини мақтар, бошқа бир ахмоқ ўғлини мақтар, энг катта ахмоқ хотинини мақтар.
• Бемориинг кўнглини кўтариб қўйиш — унга ярим соғлиқ бахш этишдир.
• Ёлғон сўз — қалб душмани.
• Фан — таълим булоғи, билим — ҳаёт чироғи.
• Нодон ўз ватанида ҳам асир тушади.
• Ақл — эскирмас кийим, билим — туганмас булоқ.

Давронбек Тожиалиев таржима қилди.

Қирғизлар — халқ, Қирғизистоннинг асосий аҳолиси (4 миллион киши, 2012). Ўзбекистон (250 минг киши), Тожикистон (60 минг киши, 2010), Қозоғистон (26,8 минг киши, 2011) Россия Федерациясида (103 минг киши, 2010), шунингдек, Хитойда (187 минг киши, 2010) яшайди. Қирғиз тилида сўзлашади. Диндорлари — сунний мусулмонлар.