Xazina qidirgan odam

Bir odamga katta meros qolgandi. Biroq “oson kelgan, oson ketar”; deganlaridek, tadbir bilan sarflamadi, qisqa paytda butun boshli merosni tugatdi. Qo‘lida nima bo‘lsa, yeb bitirdi.
Hech vaqosi qolmagach, Allohga yukindi, har oqshom ko‘z yosh to‘kib duo qilardi: “Ey Rabbim  menga boylik berding, mulk berding. Hozir esa ular qo‘limdan ketdi. Aybimni bilaman. Xato qidim. Menga yordam qil, meni qutqar bu illatdan. Yo marhamat qilib bir tirikchilik ber yoki jonimni ol”.
Kunlar, oylar yolvorishlar bilan o‘tdi. Nihoyat bir kecha tush ko‘rdi. Bir ovoz unga: “Sen Misrga bor, o‘sha yerda omading chopadi  u yerda boy bo‘lasan. Misrda topadigan xazinang seni kugyapti”  derdi.
Odam uyg‘onganda sevinchdan telba bo‘lvyozdi. Darhol Misrga ketishga hozirlik ko‘rdi…
Necha kun Misrda och, suvsiz kezib yurdi. Na xazina, na birorta qo‘lidan tutgandan darak bo‘lmadi. Chorasizlikdan tilanchilik qilishga qaror qiddi, ammo uxlayotganda: “Oqshom tushgach, tilanchilik qilaman, qorong‘uda hech kim meni tanimaydi”,  deb o‘yladi. Qorong‘uda mahalla ichlarida kezdi. Endi qo‘l ochishga chog‘langan ediki, mahalla mirshabi paydo bo‘ldi. Mirshab uni o‘g‘ri deb o‘ylab, yoqasidan tutdi. Ham sudrab, ham urardi. Odam:
— Urma to‘g‘risini aytaman,  deb yolvora boshladi.
Mirshab:
— Yaxshi… begonaliging holingdan aniq. Tushuntir. yo‘qsa hamma o‘g‘rilarning alamini sendan olaman, dedi.
Odam hikoyasi qanday bo‘lsa, shunday tushuntirdi, oxirida esa:
— Mana men na o‘g‘riman, na bir zolim. Xazina ilinjida Misrga kelgan, g‘arib bir Bag‘dodlikman,  deb so‘zlarini tugatdi. Mirshab ishondi. kulib aytdi:
— Senga ishonaman, sen o‘g‘ri emassan, ammo g‘irt axmoqsan. Men ancha yillardan beri “Bag‘dodda falon mahalladagi falon uyda xazina ko‘milgan”ligi xaqida tush ko‘raman. Lekin, xatto, o‘rnimdan qimirlamadim. Sen bir tush ko‘rib, bu yerlargacha kelibsan. Sen axmoqning, tentakning birisan. Qani ket. Boshqa bu yerlarda ko‘rinma.
Odam hayron qolgandi. Mirshabning «Bag‘dodda falon mahallada falon uyda», degan joyi o‘zining uyi edi. O‘z o‘ziga: «Demak men xazina ustida o‘tirganim holda faqirlikdan nolib yig‘lar ekanman», deb Allohga shukr aytdi.

Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy”sidan