Кимнинг кўзи ўткир?

Абу Али бир куни подшоҳ ҳузурига кирса, ҳазрати олийлари дурбинда узоқни кузатаётган экан. Ибн Сино сўрабди:
—    Подшоҳимга нима учун дурбин керак бўлиб қолди?
Подшоҳ унга тушунтирди:
— Бу дурбин орқали икки фарсанг узоқликда кимлар келаётганини кўриш мумкин. (Икки фарсанг — 12 километр — М.М.)
Ибн Сино айтди:
— Тўрт фарсанг узоқликда ким келаётганини мен дурбинсиз ҳам кўра оламан.
Подшоҳ “Қани, айт-чи!” деб сўради. Ибн Сино айтди:
— Икки фарсанг нарида бир отлиқ келаётир. У киши ширин таом еган экан?
Подшоҳ ажабланиб сўради:
— У киши ширин таом еганини қаердан билдинг?
Ибн Сино жавоб берди:
— Бу отлиқнинг ширин таом еганини унинг оғзи атрофида ўралашган пашшалардан билдим.
У одам яқин келиб салом берганида подшоҳ ундан сўради:
— Яқинда қандай таом еган эдинг?
У киши жавоб берди:
— Холва еган эдим, жаноби олийлари.

Муҳаммад Ибн Сулаймоннинг “Қиссату-л-уламо” асаридан Маҳкам Маҳмуд таржимаси